شما اجازه ثبت نام ندارید!

(داستان تلخ تحریم ها)

امروز وقتی مثل همیشه می خواستم در یکی دیگر از دوره های مورد علاقه ام در سایت Coursera.org ثبت نام کنم، با این پیغام مواجه شدم:

«به خاطر مشکل ایجاد شده پوزش می طلبیم. این دوره در منطقه شما در دسترس نمی باشد».

تعجب کردم که علت آن چه چیزی می تواند باشد چون دسترسی به دوره ها آزاد و رایگان بود، و فقط اگر کسی می خواست گواهی آن را دریافت کند باید مبلغی را می پرداخت. برای دریافت اطلاعات بیشتر کلیک کردم و این بار شوکه شدم:

«مقررات مربوط به کنترل صادرات ایالات متحده، کسب و کارهای آمریکایی همچون coursera را از ارائه خدمات به کاربران در مناطق خاص مورد تحریم منع می کند.

coursera به منظور اجرای این مقررات، به کاربران در نواحی زیر اجازه دسترسی به بخش های خاصی از سایت را نمی دهد:

- ایران
- سودان
- کریمه[1]
- کوبا
مجوزها از سوی مقامات دولتی به ما اجازه می دهند که دسترسی به بیشتر دوره ها را برای فراگیرانِ این مناطق فراهم کنیم. با این حال، بر اساس شرایط این مجوزها، ما باید به محدود کردن دسترسی به انتخاب دوره ها (در درجه اول دوره های پیشرفته در علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات) ادامه دهیم.

هنگام تلاش برای ثبت نام و یا دسترسی به یک دوره، بسته به محل دقیق خود، ممکن است با مشکل بلوک IP روبرو شوید. همچنین فراگیران در ایران ممکن است نتوانند محصولات پولی مانند گواهینامه دوره را خریداری کنند.

ما اجتماع جهانی کاربران خود را ارج می نهیم و صادقانه بابت تحمیل هر گونه محدودیت در دسترسی به سایت اظهار تاسف می کنیم. coursera به رایزنی بسیار نزدیک با وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا و دفتر کنترل دارایی های خارجی ادامه خواهد داد تا در نهایت، دسترسی کامل را برای تمام کاربران در تمام مناطق مورد تحریم بازگرداند. از شما برای صبر و شکیبایی تان در طول این فرایند بسیار سپاسگزاریم.

پیشینه موضوع

تفسیر مقررات کنترل صادرات در رابطه با دوره های MOOC هنگامی که پلت فرم coursera برای اولین بار در سال 2012 راه اندازی شد، مشخص نبود. در اوایل سال 2014، coursera تفسیر روشن تری را از دولت ایالات متحده دریافت کرد. تفسیر جدید نشان داد که جنبه های خاصی از تجربه  coursera به عنوان "خدمات" در نظر گرفته می شوند و در نتیجه شامل محدودیت های سختگیرانه کنترل صادرات می شوند. در حالی که پیش از این بسیاری از فراگیرانِ کشورهای مورد تحریم قادر به دسترسی به coursera بودند، این تغییر مستلزم این بود که ما دسترسی ها را به منظور تطابق با قوانین ایالات متحده محدود کنیم».

وقتی به این موضوع فکر می کنم که پای تحریم ها تا کجاها رسیده است، سرگیجه می گیرم و تصویر دلخراش «علم» و «فرهنگ» در حالی که در چنگال اختاپوس «سیاست»، «تبعیض» و «جنگ طلبی» گرفتار شده، برایم تداعی می شود! جای بسی خوشوقتی است که حداقل -آنگونه که ظاهر امر نشان می دهد- مسئولان سایت با این موضوع موافق نیستند و برای رفع محدودیتها در تلاش اند. امیدوارم سایه سرد تحریم ها به زودی پایان یابد؛ آمین!

---

[1] - شبه جزیره کریمه در جنوب اوکراین