اشاره: حقیقت قدسی از ورای سکوت می‌تراود. قرآن در بیان داستان زندگی زکریا، سکوت را نشانه‌ای از سوی خداوند می‌شمارد: قال ربّ اجعل‌لی آیة قال آیتک الّا تکلّم الناس ثلاث لیال سویّاً... (مریم، ۱۱-۱۰)
نوشته زیر برگزیده ای از مقاله " اهمیت تربیتی سکوت از دیدگاهی هستی گرایانه و امکان گنجاندن آن در برنامه درسی" به قلم دکتر سید حسین میرلوحی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید رجایی است. ایشان در این مقاله با اشاره به توسعه فناوری های جدید ناشی از حاکمیت عقلانیت ابزاری، بر اهمیت دریافت های بی واسطه شهودی تاکید می نمایند و با بیان نقش تربیتی "سکوت" در رشد و پرورش دریافت های بی واسطه از هستی، امکان گنجاندن آن را در برنامه درسی مدارس بررسی می کنند. اینک شما و بخش هایی از این مقاله:
معنای لغوی واژه سکوت:
واژه سکوت نخست بیانگر یک رفتار نفی کننده یعنی خودداری از حرف و سخن گفتن نمود می یابد. اما شکل های حرف نزدنِ بسیار متفاوت و حتی متضادی وجود دارد؛ مانند سکوت از روی شرمساری، نادانی یا سکوت معنی دار ناشی از دانایی و تفوق علمی، سکوت تحقیر آمیز یا ناشی از احترام. این نوع سکوت ارتباط مشخصی با آموزش و یادگیری ندارد.
سکوت منفی:
در سکوت منفی (سلبی) انسان به دلیل گوش دادن و علاقه به موضوع، سکوت می کند. این نوع سکوت از جنبه تربیتی و آموزشی اهمیت دارد. هگل سکوت را شرط یادگیری می داند. او به موضوع سکوت در مکتب فیثاغورث و اینکه افراد مبتدی و تازه وارد موظف بودند در چند سال نخست صرفا سکوت اختیار کنند، اشاراتی دارد و چنین می گوید: " انسان باید ابتدا شروع کند افکار دیگران را درک کند و این امر شرط یادگیری است. برخی معتقدند که فهم از طریق پرسش، ادعا، پاسخ و غیره پرورش می یابد. اما از این طریق فهم حقیقتا پرورش نمی یابد، بلکه سطحی و ظاهری می شود". این سخنان هگل می تواند برای نظریه پردازان جدید آموزشی محل تامل و مناقشه باشد.
