یادداشت های یک دانش جو

برای ساختن باورهایی استوارتر و ریشه دارتر

یادداشت های یک دانش جو

برای ساختن باورهایی استوارتر و ریشه دارتر

یادداشت های یک دانش جو

نوشتن برایم همچون مشق اندیشیدن است. می نویسم پس هستم!

دنبال کنندگان ۷ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «تفکر نقادانه» ثبت شده است

نویسنده: Jon Katz، گزینش و برگردان به فارسی: الهام یوسفی

تحقیقات جدید نشان داده­ اند که ابزارهای فناورانه که برای آسان­تر کردن زندگی­ مان به کار می­ بریم، اوقات فراغت و آسودگی ما را از بین می­ برند. ما ساعات طولانی­ تری را کار می­ کنیم و کمتر به تعطیلات می­ رویم (و هنگامی هم که به تعطیلات می­ رویم، تلفن همراه و لپ تاپ­مان را با خود می­ بریم). استفاده فزاینده از ایمیل، تلفن همراه و اینترنت در حال از بین بردن هر گونه فضای خصوصی و اوقات فراغت است و در نتیجه بیش از پیش دچار استرس می ­شویم.

از زمان انقلاب صنعتی مردم تصور کرده ­اند که ابزارهایی که موجب صرفه جویی در نیروی کاری می­ شود، آنها را از بار سنگین محیط کار رها می ­کند و به آنها فرصت بیشتری می­ دهد تا از لحاظ عقلانی، خلاق بودن و اجتماعی رشد کنند. برای مثال به هنر بپردازند، رویدادهای جاری را دنبال کنند، زمان بیشتری را با خانواده و دوستان بگذرانند و حتی بیهوده وقت خود را تلف کنند.

اما ما اکنون در آغاز قرن بیست و یکم از یکی از بزرگترین زمان­های اوج فناوری در تاریخ بشر برخوردار هستیم. همان ابزارهایی که قرار بود ما را آزاد کنند، ما را به محیط کار و مطالعه­ مان سخت پیوند داده ­اند. به نظر می ­رسد که فناوری هرگز آنچه را که انتظار داشتیم برآورده نمی­ سازد.

۱ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۹ شهریور ۹۷ ، ۲۰:۵۴
الهام یوسفی

تیزفکری"تفکر نقادانه یک حوزه میان رشته­ ای علمی است؛ دربردارندۀ شماری آمادگی­ ها، دانش ­ها و مهارت­ ها، که می­ خواهد کیفیتِ اندیشیدن فرد را ارتقاء بدهد. این آمادگی­ ها فرد را به سنجیدن باورها، گفته­ ها و شنیده ­ها متمایل نموده، و آن دانش­ ها و مهارت­ ها،  او را در تحقّق این هدف کارا و ورزیده می­ کند. هدف این است که هر فرد سنجیده ­تر فکر می­ کند و برای این هدف، ترفندها و مهارت­ های لازم را در چنته داشته باشد. ...

اما این کتاب قرار است چه کمکی به خوانندگان کند؟ این کتاب قرار است به خواننده کمک کند تا در نقد و بررسی هر گفته یا نوشته، با دقت، آگاهی و روش ­مندی بیشتر و بهتری عمل کند. ما باید محتوا را بفهمیم، دانسته‌‌ها را هضم کنیم، مفاهیم کلیدی را بیرون بکشیم و ادعاهای زیربنایی و روبنایی را تشخیص دهیم تا به ایده‌‌ها، نتایج و دانسته‌‌های جدیدی دست یابیم. چنین فعالیت‌‌هایی نیازمند ورزیدگی در سبک سنگین­ کردن دلایل (استدلال­ ورزی نقادانه) است ...".

نوشته بالا بخشی از پیشگفتار کتاب "تیزفکری، مهارت فهم و سنجش استدلال" است که توسط پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران منتشر شده است. گروه فلسفه برای کودک (فبک) این پژوهشگاه، اقدام به انتشار یک مجموعه درسنامه 12 جلدی با عنوان "مجموعه آموزش مربی فلسفه برای کودکان و نوجوانان" نموده است. درسنامه "تیزفکری" دوازدهمین جلد این مجموعه است که توسط جناب آقای دکتر حامد صفایی پور با همکاری بنده نوشته شده است.

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ مهر ۹۴ ، ۱۰:۳۲
الهام یوسفی

(سخنی در تمایز اندیشه و اندیشیدن و معرفی جایگاه سنجشگرانه اندیشی)

structureساختمانی را در نظر بگیرید که از مصالح و مواد مرغوب و باکیفیت ساخته شده اما معماری مناسب و مستحکمی ندارد؛ و ساختمان دیگری که دارای مصالح بی کیفیت اما معماری مناسب است. کدام یک از این دو را برای زندگی ترجیح می دهید؟

ممکن است بگویید: هیچکدام! هیچ یک از این خانه ها مقاومت و استحکام لازم را ندارد؛ یکی از لحاظ مصالح و دیگری از لحاظ معماری و مهندسی.

حق با شماست! همین مطلب را می توان درباره اندیشه و ذهن آدمی گفت. همه ما باورها و اندیشه هایی داریم که آنها را به شیوه های گوناگون کسب کرده ایم. «اندیشه ها» و اطلاعات دریافتی همچون مصالح و مواد خامی هستند که در فرایند «اندیشیدن» روزانه ما به کار می روند و می توانند منجر به تولید اندیشه ها و اطلاعاتی جدید شوند.

اندیشه ها و نظریات گوناگون «فرآورده» اند و اندیشیدن «فرایندی» که بر روی آنها انجام می شود و به بیان دیگر نحوه «چیدمان» و «معماری» اندیشه ها را نشان می دهد.

۲ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ مرداد ۹۴ ، ۱۶:۲۸
الهام یوسفی

باب اسفنجیتفکر اسفنجی، سیمانی یا غربالی

تحقیقات نشان می­دهند که خوردن روزانه یک عدد آسپیرین، احتمال تکرار حمله قلبی را تا 55 درصد کاهش می­ دهند.

خوردن غذا در ظروف مسی در درمان بیماری­های آرتروز و درد مفاصل موثر است و نیاز بدن به مس را تامین می کند.

از وقتی کرم حلزون استفاده کرده ام، پوستم شفاف شده و دیگر از چین و چروک خبری نیست. شما هم امتحان کنید!

اینها تنها چند نمونه از انبوه اطلاعات و اخباری است که روزانه با آنها مواجه هستیم. اما واکنش شما به این اطلاعات چگونه است؟ آیا برای اینکه دچار حمله قلبی نشوید از این به بعد روزی یک عدد آسپیرین می خورید، برای تامین مس بدنتان در ظروف مسی غذا درست می کنید یا آرزو می کنید که از کرم حلزون به پوست خود بمالید تا پوست­ تان شفاف شود؟

یک شیوه واکنش این است که هر سخنی را می شنویم یا می خوانیم، کاملا بپذیریم و تصدیق کنیم. واکنش دوم این است که هر سخن یا مطلبی را که با اطلاعات و معلومات قبلی ما تناقض دارد، رد کنیم. واکنش سوم این است که قبل از قبول یا رد یک سخن، آن را از فیلتری خاص عبور دهیم و عیار و ارزش آن را بسنجیم.

دسته اول افرادی هستند که دارای ذهن اسفنجی اند. یعنی مانند یک اسفنج که آب را به خود جذب می کند، هر نظر یا سخنی را به راحتی و بدون هیچ چون و چرایی می پذیرند. افرادی که ذهن خود را با هر نظری سازگار می کنند و تغیر می دهند و حتی ممکن است در برابر زلزله ­های فکری چندین ریشتری (باورهای متناقض) نیز ذره ای دچار تزلزل و اضطراب نشوند!

۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ ارديبهشت ۹۳ ، ۱۲:۰۳
الهام یوسفی